Leestijd: 5-6 minuten
Sinds maart staat de manier waarop we leidinggeven onder druk.
Het Virus Waar We Graag Vanaf Willen werkt als contrastvloeistof.
Het laat zien waar je vasthoudt aan oude patronen, terwijl de wereld om je heen is veranderd.
Hoe je je leiderschap kunt aanpassen op de huidige situatie, laat ik je zien in dit artikel.
Als ik zo om me heen luister zijn er drie smaken.
1. Je bent als leider naar voren getreden en floreert.
2. Je bent door het ijs gezakt.
3. Of je voelt nu: ‘damn, ik kan het wel maar ik weet niet hoe’. Het gevoel dat je vastzit. Of dat het je juist ontglipt. Dat de tijd verstrijkt en je niet die stappen zet die je van jezelf had verwacht. You name it.
De corona-contrastvloeistof laat zien waar je nog vasthoudt aan dat wat je geleerd hebt om te doen. Om je als mens staande te houden. Of om als leider een positie te verwerven. Maar als dat wat je kent ineens verandert, geeft doorgaan op de oude weg niet het gewenste resultaat.
Upgrade naar ontspannen en krachtig leiderschap
Focus, flexibiliteit, daadkracht, lef; zomaar wat ingrediënten die je nu extra kunt gebruiken. Maar je bent niet effectief als je moeite hebt met het omgaan met stress, verlies van controle, verlies van houvast & soms ook eigenwaarde. En in deze tijd waarin snel handelen en flexibel zijn extra belangrijk zijn, is dit van grote, negatieve invloed op je team of zelfs je organisatie.
De contrastvloeistof daagt je uit voor een upgrade naar ontspannen en krachtig leiderschap. Het laat je zien waar je je leiderschap verder kunt ontwikkelen. Waar je nog vasthoudt aan oude manieren die je geleerd hebt, maar waar je niet zo succesvol mee bent als je in de huidige situatie zou kunnen zijn. De contrastvloeistof geeft richting aan de upgrade van je leiderschap.
Corona is slechts een tussenstation
Belangrijk ook: corona is maar een tussenstation die de boel in versnelling brengt. We zitten in een periode van transitie: hoe we als mensen in het leven staan, de maatschappelijke vraagstukken die niet opgelost kunnen worden met de manier van denken die ze gecreëerd heeft. Om daar antwoorden op te vinden is een paradigmashift nodig. Corona nodigt uit tot een snellere shift.
Wat betekent dit voor jouw leiderschap? Ik noem drie transities waar mensen vaak mee worstelen. Ga je ze aan, dan geven ze vorm aan krachtig en ontspannen leiderschap.
Check maar even.
1. Van leidinggeven op wilskracht naar leidinggeven vanuit flow
Leiders die handelen vanuit wilskracht, zetten dat in wanneer er iets verandert dat ze niet zint. Ze veranderen dat wat er niet goed is en zorgen ervoor dat het gaat zoals zij het voor ogen hebben. Maar dat werkt nu niet meer: corona laat zich de wet niet voorschrijven.
Wilskracht wordt van oudsher geroemd. Traditionele leiders weten wat ze willen en weten het te realiseren. Maar werken (en leven) op wilskracht is hondsvermoeiend. Het is zwemmen tegen de stroom in. Het gaat uit van verzet tegen dat wat is. En dat gaat vaak gepaard met veel irritatie, boosheid en teleurstelling. Niet echt goud als je je leiderschap een boost wilt geven.
Leiderschap vanuit flow start met acceptatie van een situatie. En let op, dat is iets anders dan je hoofd laten hangen! Het vraagt om niet meteen door te denderen, maar pas op de plaats te maken. Te voelen wat het met je doet, jezelf te herijken. Te bepalen wat je wilt realiseren op de lange termijn, en dan te kijken hoe je daar samen met je mensen gaat komen. En dan: gaan!
Flow vraagt erom dat je aanwezig kunt zijn met jezelf en met alles wat zich aandient. Het staat haaks op werken vanuit wilskracht. Flow brengt je in afstemming met het leven zelf, het triggert je intuïtie en maakt je denken helderder. De eerste stap? Ga herkennen in welke situaties je terugvalt op je wilskracht om iets te veranderen.
2. Van leading by control naar leading vanuit trust
Leiders die vanuit controle leidinggeven, willen constant weten wat hun mensen doen. Zonder de alwetende leider komen die er immers niet uit. Dus zitten ze erbovenop: ze weten precies wie waarmee bezig is en zijn overal van op de hoogte. Ze willen ZIEN dat hun mensen aan het werk zijn.
Leading by control betekent ook dat mensen weinig ruimte ervaren. Het nodigt uit om dat te doen wat de goedkeuring van de leidinggevende krijgt. Op een paar stevig in hun schoenen staande types na verandert zo’n team in een stel makke schapen. Ze draaien hun werkzaamheden af, ideeën blijven beperkt tot voorstellen die in het straatje van de leidinggevende passen. Het is vaak een rustig team met onderhuids irritatie en angst. En voor de leidinggevende is het hard werken.
Herken je je hierin? Dan herken je dit wellicht ook: met je mensen op afstand achter Teams en veranderende verwachtingen van je omgeving voel je je een beetje lost. Waar stuur je nu nog op?
Het alternatief is:
- Sturen op proces en op output. Verwachtingen uitspreken, afspraken maken. Vertrouwen hebben dat je mensen hun professionaliteit zullen gebruiken. En aanspreken als dat niet gebeurt.
- Je mensen faciliteren om te floreren in plaats van ze te controleren. Ze groter zien dan ze zichzelf zien en dat potentieel aanspreken.
- Omgaan met onzekerheid en toestaan dat de exacte uitkomsten niet altijd zijn wat je wil. Ze kunnen je ook verbazen. Er is ruimte voor inspiratie. Innovatie. Potentieel ontwikkelen en excelleren.
Leading by trust betekent dat je een veilig persoon wordt. Veilig om kwetsbaarheden te bespreken, om fouten te mogen maken (en op te biechten), om met nieuwe innovatieve, creatieve ideeën te komen omdat mensen weten dat je hen niet afserveert.
3. Van handelen vanuit erkenning en waardering naar groeien in onafhankelijkheid en eigenheid
De derde beweging gaat over hoe leiders zich verhouden tot het systeem waarbinnen ze werken. Overal waar mensen samenkomen ontstaan systemen: een omgeving met zijn eigen normen en waarden, zijn eigen cultuur. De regels staan niet op papier, maar iedereen die er een tijdje rondloopt voelt meteen als er iemand over de schreef gaat. ‘Zo doen wij dat hier niet!’
Veel leidinggevenden vinden zo’n systeem heerlijk: je weet precies wat er van je verwacht wordt, je weet hoe de hazen lopen en speelt het spel. Doe je het goed, dan oogst je erkenning en waardering.
Herkenbaar? Niets mis mee. Maar het risico bestaat dat je gaandeweg gaat geloven dat het systeem onveranderlijk is. Dat het systeem iets is waar je voor moet waken. Waarvan je afhankelijk bent. Voordat je het weet, schrijf je het met hoofdletters en benader je het als een persoon. Het Systeem staat niet toe dat…
Het systeem is (stiekem) leidend geworden.
Het zijn duidelijke signalen dat je je oren te veel laat hangen naar je omgeving. Je laat je omgeving te veel je koers bepalen. De bijdrage van corona hier is dat het systeem voor veel mensen minder voelbaar is. We werken immers en masse thuis.
Dat zorgt ervoor dat veel leidinggevenden en medewerkers teruggeworpen worden op zichzelf. Mensen hebben moeite om zichzelf aan de gang te houden. Raken passief en handelen niet adequaat, al doen ze naar hun idee echt wel hun best. Wanneer doe je het nu goed? Wat is het juiste om te doen? Het systeem heeft geen antwoord. Terwijl deze periode juist vraagt om adaptief en daadkrachtig handelen zodat passende oplossingen worden gevonden voor burgers, studenten, patiënten, klanten of een andere doelgroep waarvoor je werkt.
Het alternatief is je onafhankelijkheid te vergroten. Trek die antennes naar binnen en ga bij jezelf te rade: waar sta ik voor? Wat staat mij/ wat staat ons te doen? Wat is die stip op de horizon en hoe kunnen we daar in deze veranderende omstandigheden komen? Door in verbinding te zijn met anderen ontstaat de juiste koers.
Hier zijn geen regels voor, geen protocollen en geen precedenten. En dat maakt het ook leuk: het vraagt om aftasten, uitproberen, leren. Het geeft enorme kansen voor groei. Het maakt je onafhankelijk van het systeem. Het maakt je weerbaarder, veerkrachtig. En je behoudt je koers en zelfvertrouwen bij (onverwachte of grote) veranderingen.
Om een betere toekomst te realiseren moet het systeem dat we gebouwd hebben, veranderen. Dat lukt alleen als we zélf veranderen. En daarin kun jij dus een rol hebben.
De corona-contrastvloeistof geeft richting aan je leiderschap
De situatie waar we inzitten vraagt om een ander soort leiderschap. Daarnaast: ‘terug naar hoe het was’ kan niet meer. Je kunt hier dus beter NU over nadenken. Welke richting wil je op als leider? Hoe kun je deze tijd gebruiken om daar handen en voeten aan te geven?
Het is een uitgelezen moment om je leiderschapskills te ontwikkelen, je bewustzijn te vergroten en je leiderschap een upgrade te geven. Wat heeft corona jou tot nu toe geleerd over hoe en wie je bent als leider?