Uitdagingen voor bestuurders en commissarissen
Bestuurders en commissarissen zitten op een belangrijke positie van waaruit zij bedrijven kunnen veranderen. Ze geven sturing aan en houden toezicht op de huidige en gewenste koers. En dat is vandaag de dag extra uitdagend. Van bedrijven wordt namelijk steeds indringender verlangd dat ze actief bijdragen aan het oplossen van complexe maatschappelijke uitdagingen als klimaatverandering, sociale en economische ongelijkheid en de afname van onze biodiversiteit. Hoe ga je daar als bestuurder of commissaris mee om?
Impact op het dagelijkse werk
De praktijk is weerbarstig. In een competitieve en globale marktomgeving is de externe druk enorm. Daarom vallen we terug op bekende patronen. Er ontstaat een kloof tussen onze idealen en de besluiten die in de boardroom vallen. Een bedrijf brengt bovendien zijn eigen historie en cultuur mee, waardoor gesprekken over een brede-waardeoriëntatie kunnen leiden tot spanningen en botsingen. Denk aan het persoonlijke belang versus dat van de organisatie. Of de korte versus de lange termijn. Maar ook financiële groei versus de impact op mens en milieu. Deze hebben stuk voor stuk ook invloed op praktische zaken zoals de samenstelling van de raad van commissarissen, hoe rapportages eruit zien, op de missie en visie en op incentives en beloningen. Deze complexiteit en de waan van alledag maken dat maatschappelijke veranderingen langer uitblijven dan gewenst.
The most important work today is both highly systemic and deeply personal.
Simons & Nijhof, 2020
Een ‘good practice’ voor bestuur & toezicht
Door zijn omvang en veranderkracht heeft het bedrijfsleven een enorme impact op de transitie naar een nieuwe en meer ‘menswaardige’ economie, waarin bedrijven zich niet meer alleen richten op economische winst, maar ook op het toevoegen van ecologische en sociale waarde. Voor bestuurders en commissarissen betekent dit dat ze vanuit een breder welvaartsbegrip moeten kijken naar hun organisatie. Het belang en welzijn van de ander (alle betrokken stakeholders) en het belang van de planeet moeten daarom ‘mee de boardroom in’. Dat is complex en kan ongemakkelijk zijn. In het project Menswaardige Governance gaan we met leergierige bestuurders en commissarissen intensief aan de slag om samen een Good Practice voor deze uitdaging te ontwikkelen. Hierin zoeken we ook naar ethische componenten.
Community of practice & actie-onderzoek
Dit project– een initiatief van MVO Nederland – werkt met bestuurders en commissarissen gedurende ongeveer anderhalf jaar aan het ontwikkelen van de Good Practice. Er worden diverse Community of Practice-bijeenkomsten georganiseerd waarin bestuurders, commissarissen én wetenschappers de dialoog aangaan. Deze bijeenkomsten hebben de naam Ongemak in de boardroom meegekregen. Samen gaan we op zoek naar een antwoord op de vraag hoe het ongemak rond menswaardige en duurzame transities te doorbreken is. Welke thema’s en knelpunten komen naar voren? Wat leren we hieruit voor de praktijk en voor opleidingen? Hoe verhoudt theorie zich tot praktijk?
Wie doen er mee?
Met een groep van twintig bestuurders en twintig commissarissen gaan we aan de slag. De groepen bestaan uit een mix van mensen uit mkb, grote bedrijven en beursgenoteerde bedrijven, zowel mannen als vrouwen en zowel beginnend in hun functie als met veel ervaring. Daarnaast is er een groep van aanbieders van executive governance-opleidingen. Met hen gaan we onderzoeken hoe we de Good Practice optimaal kunnen verbinden met hun opleidingsprogramma’s.
Klankbordgroep
Een klankbordgroep reflecteert tussentijds op het proces en de resultaten. Deze groep bestaat uit:
- Leen Paape: hoogleraar Corporate Governance Nyenrode en diverse RvT-functies
- Jaap Winter: onder meer voorzitter RvT Erasmus Universiteit, hoogleraar Corporate Law & Governance, partner Phyleon leadership & governance (en ex-bestuurslid van de Goldschmeding Foundation)
- Jolande Sap: commissaris bij KPN en KPMG, diverse RvT- en bestuursfuncties
- Marije Klomp: programmadirecteur duurzaamheid Radboud University, PhD /
Gezelschapsvorming in het Duurzaamheidswerk en lid RvT van Het Groene Brein - Mijntje Luckerath: hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society, diverse RvT- en RvC-functies
Het project Menswaardige governance wordt uitgevoerd door MVO Nederland samen met Nyenrode Business University met financiering van de Goldschmeding Foundation. Bovenstaande beschrijving is een bewerking van de oorspronkelijke tekst op https://goldschmeding.foundation/project/menswaardige-governance.